Momenteel treft men weinig opiniërende stukken aan in de media waarin positief geschreven wordt over de (schaamteloze) zelftoekenning van bonussen door bankiers; een enkele verdwaalde journalist bij het Financieel Dagblad daargelaten. Exhibitionistische zelfverrijking noemde een oud-premier dit verschijnsel al in de vorige eeuw, totdat er hem zelf een stoel werd aangeboden aan de andere kant van de tafel. (Sindsdien duikt hij bij iedere vraag over dit onderwerp diep weg in het pluche.)
Zouden bankiers spreken van ‘voorwaardelijk salaris’, en deze extra gezwellen in hun beloning niet als bonussen betitelen, dan zou er veel minder over gevallen worden. Voorwaardelijk salaris is een afspraak die gemaakt wordt bij indiensttreding. Uit het woord bonus spreekt een zekere willekeur en het feit dat de leiding zelf over hoogte en moment beschikt, zorgt voor de rest van de negatieve beeldvorming.
De oplossing is naar mijn mening niet gelegen in het heffen van een extreme belasting over iedere extra beloning, al mag dat van mij best met terugwerkende kracht geschieden. Te vrezen valt echter dat vooral Amsterdamse advocaten hier beter van zullen worden en niet de staat. Daarbij zal het er slechts voor zorgen dat er nieuwe routes zullen worden gezocht waarlangs gegraaid kan worden. Want financiële prikkels zijn onmisbaar: ter voorkoming van een exodus van allemaal briljante bankiers.
Ik heb een ander idee. Topmannen krijgen bij hun aanstelling de keuze: wilt u een bonusregeling? Dat kan, die bestaat. Maar onlosmakelijk eraan vast zal een boeteclausule zitten van een evengrote orde. Doelstellingen niet halen betekent een strafkorting op het salaris en het inleveren van een nader te bepalen aantal opties. Bij toestanden als in 2008 beloopt deze boete in de miljoenen, dat spreekt. Ik ben benieuwd hoeveel bankiers er bij een dergelijk bonus/malussysteem nog zullen willen kiezen voor deze arbeidsvoorwaarde.
Ingekort geplaatst in Trouw, 26 maart 2011
levensslingers 